हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

 "साऱ्या जगाला तो आवडतो. दिसतो कसा दिलदार, आळस त्याला माहीत नाही. खरंच चांगला आहे रामू."

 मनूबाबांचे डोळे ओले झाले. त्यांनी सोनीचा हात हातांत घेतला. त्या हातावर त्या प्रेमळ डोळ्यांतील पाणी पडले. त्या अश्रूंत किती तरी अर्थ भरलेला होता!

 "सोन्ये, आज सारं आठवतं आहे. सारं माझं व तुझं आयुष्य माझ्या डोळ्यांसमोर येत आहे. या रायगावात मी एकटा होतो. कधी हसलो नाही, कधी कोणाजवळ बोललो नाही. मी शुष्क होतो. सारं जीवन जणू पाषाणमय होतं. मी दिवसभर विणीत बसे. पैसे मिळत ते साठवीत असे. मोहरांच्या दोन पिशव्या भरल्या. त्या मोहरा म्हणजे माझं जीवन. परंतु त्या मोहरा चोरीस गेल्या आणि तू मला मिळालीस. एके दिवशी पहाटे तू माझ्या झोपडीत आलीस. तुझी आई झोपडीपासून काही अंतरावर मरून पडली होती. तुला मी माझी मानली. तुला वाढवलं. माझ्या जीवनात तू आनंद आणलास. पंधरा वर्ष माझी वाचा बंद होती. जीवनाचे सारे झरे बंद होते. परंतु मी हसू, खेळू लागलो. सोन्ये, तुझ्यामुळं माझ्या जीवनात केवढी क्रांती झाली, ती तुला माहीत नाही. तू माझा उद्धार केलास. तुझे बोबडे बोल, तुझं हसणं, तुझं रडणं यांनी माझं वाळलेलं जीवन पुन्हा फुललं. आता तू मोठी झालीस. तुझ्या डोळ्यांसमोर नवीन क्षितिजं आता दिसत असतील. संसाराची स्वप्नं दिसत असतील. सोन्ये, जा. योग्य अशा तरूणासह संसार करायला जा. मी पुन्हा एकटा राहीन. पूर्वी एकटा होतो, पुन्हा एकटा माझा प्राण व मी. माझ्यासाठी तुझा कोंडमारा नको, सोन्ये."

 म्हाताऱ्याला बोलवेना. घळघळ अश्रू पुन्हा वाहू लागले.

 "बाबा, नका रडू. तुमचं माझ्यावर किती प्रेम. तळहाताच्या फोडाप्रमणं तुम्ही मला वाढवलंत. मला कोण होतं जगात? या लहानशा मुलीचे तुम्ही आईबाप झालांत. आता तुमच्या हातांनीच योग्य पती द्या.

४६*मनूबाबा