पली धर्मबुद्धि काय आहे, ह्रीं शेवटीं फारशीं उपयोगी पडावयाचीं
नाहीत; आपण काय करितों हे महत्वाचें आहे.”
“पण ज्ञान कोठें सांपडणार? व तें समजण्याची जागा
कोठली ? ज्ञानाची किंमत माणसास कळत नाहीं, सजीव प्राण्या-
च्या राष्ट्रांत (पृथ्वीवर) तें सांपडत नाहीं, अनंत जें विश्व, तें
माझ्याजवळ ज्ञान नाहीं असें उत्तर देतें, सागरही ते माझ्या
ठायीं नाहीं असें सांगतो. सोनें देऊन तें मिळत नाहीं; किंवा
रुप्याच्या भारंभार वजनाला तें मिळत नाहीं. xx मोतीं व
पोंवळीं ह्यांची तर कथा काय? त्यांची किंमत माणकाच्या किंमती-
पेक्षां जास्त आहेxxxxआतां ज्ञान कोणतें ह्मणाल तर ईश्वराची
भीति; व वाईटापासून दूर रहाणें, ह्याचें नांव समजूते."
सचोटीनें वागा व सत्य बोला. जीन पॉल रिचटर ह्मणतो
“पृथ्वीवरील पहिलें पाप असत्य हे होय. व सुदैवेंकरून सैता-
नानें तें ज्ञानाच्या फळाबद्दल सांगितलें. सचोटी हाच खरा उत्तम
मार्ग."
“खोटा तराजू असणें हें ईश्वराला खपत नाहीं. पण रोख
चोख वजन त्याला आवडतें.”
चॉसर ह्मणे – “माणसांना बाळगण्यास उत्तम वस्तु ह्मणजे
सत्य होय.” फॉक्लंडविषयीं क्लॅरन्डन ह्मणतोः – "सत्य त्याला
इतकें पूज्य होतें कीं, असत्य बोलणें व चोरी करणें ह्या दोन
गोष्टी त्याला सारख्याच होत्या." "सत्याला सोडणें ह्मणजे, माणूस
ईश्वराला तुच्छ मानतो, व नंतर माणसाला घाबरूं लागतो असें
मानण्यास चांगला पुरावा होयँ.”
आपण जर अन्याय केला असला तर आपणाला लाज वाटावी
१ रस्किन. २ जोब. ३ फ्रुटार्क.
