प्रयोगशील सहलींची आवश्यकता
महाराष्ट्र टाइम्स (कोल्हापूर) च्या बुधवार, दि. १ फेब्रुवारी, २०१७ च्या अंकातील पृष्ठ क्रमांक ९ वर ‘सहलींना हवी नियमावली' शीर्षक बातमी वाचली. त्यात रंजक सहली आयोजनाकडे शाळांचा वाढता कल चर्चिला असून पालक संघटनांनी सहलीसंबंधी नियमावलीची मागणी केल्याचे नमूद आहे. या बातमीने माझ्या मनातील अनेक दिवस घर करून राहिलेल्या एका अस्वस्थतेला वाट मोकळी करून दिली. अलीकडे शाळा, महाविद्यालयांच्या सहली भटकंती, सैर-सपाटा, पर्यटन, तीर्थयात्रा या शब्दांना साजेशा होऊ लागल्यात असे माझे निरीक्षण आहे. माझ्या शिक्षकांनी मी विद्यार्थी असताना काढलेल्या सहली अशा त्या वेळच्या माझ्या बालमनावर कोरल्या गेल्या होत्या. त्यांच्या स्मृती आजही माझ्या कोंदणात कायम आहेत. तद्वतच मी शिक्षक, प्राध्यापक, प्राचार्य म्हणून कार्यरत असलेल्या काळातील सहलीही.
शैक्षणिक सहल आणि पर्यटन या दोहोंत मूलतः अंतर आहे. शैक्षणिक सहल मनोरंजन व शिक्षणाचा मेळ घालणारी असायला हवी. गेल्या शतकातील आपले समाज व कुटुंबजीवन व वर्तमान यांत खूप फरक झाला आहे. घरोघरी चारचाकी येणे, पर्यटन संस्थांचा उदय, भाड्याच्या गाड्यांचे पेव, नोकरदरांना उपलब्ध पर्यटन खर्च न रजा सुविधा यांमुळे शहरी मध्यमवर्ग पर्यटक होऊन गेला आहे. निम्न मध्यम वर्गही मोठ्या प्रमाणात तीर्थस्थळी जाताना दिसतो. यात खेडे, शहर असा फरक राहिला नाही. गरीब जोतिबाला जातो, श्रीमंत जाकार्ता, झुरिचला, सलग सुट्यांच्या काळात तिकिटांचे दर वाढणे, हॉटेल्स न मिळणे, टोलनाक्यांवर होणारी दिरंगाई, रस्त्यांवरील रहदारीची वाढती गती
