पान:छन्दोरचना.djvu/८५

पीडीएफ सुरेशभट इनच्या सौजन्याने ५८ राही जयांचे यश शुभ्र येथे, येतें जयांचे स्मरणे दृगम्बू.” (तासक ४४) यमकान्तीं खटका असतो चरणान्तर्गत विरामामुळे जेथे चरणाचे दोन विभाग पडतात तेथे त्यांच्या अन्तीं ( आणि काचित् केव्हा आरम्भ ) यमक साधण्यांत येते. याचीं झुदाहरणे मागे (पृ ४९-५० पहा) दिलींच आहेत. आणखीह ओकदेशन झुदाहरणे घेश्रू (१) “ असेल सामथ्र्य तरीच चापीं मौर्वीसि जोडा, विशिखासि सोडा नसेल सामथ्र्य तथापि सारे हस्तासि जोडा, मम बन्धु सोडा.” (मोकुल ८॥२७) (२) * हे वो कोडे कोन निवाडे औस्या लक्षा काय विवक्षा घेतो चापा स्पर्शनि कोपा चन्दीं दक्षा हेचि परीक्षा.” (लस्व ५॥३२) येथे चरणान्तीं यमक न साधितां चरणविभागान्तीं साधिलें आहे . परन्तु अॅवढ्यावरून चरणविभागाला चरण मानून चतुष्पदीची अष्टपदी करण्याचें प्रयोजन नाही. जेथे चरणाचे अशा रीतीने पडणारे दोन विभाग लगाक्रमदृष्टयाहेि अभिन्न असतात तेथे मात्र चरणाची अद्पट करून चतुष्पदीची अष्टपदी करण्याकडे प्रवृत्ति होते; झुदाहरणार्थ ८४ किन्तु तो न रामवीर जाउं दे स्वकीय' धीर सर्व पौर कान्तिहीन जाहले अतीव दीन तो महान्त अन्तराय बोलवी जनांस 'हाय' !” (राप ५॥८४) हा श्लोक निर्यमक चञ्चला [। – ७ - ७ ।– ७ - ७ - ७ - ७ ।– ७ - ७] वृत्ताचा आहे. परन्तु मध्यान्तिक यमक साधल्यामुळे प्रत्येक चरणाचे दोन अगदी ओकसारखे तुकडे पडतात; आणि अॅका श्लोकाचे पुढील प्रमाणे समाििनकावृत्तां तील दोन सयमक श्लोक होतात ुज़ु 1