पान:पुराणनिरीक्षण-पूर्वार्ध.pdf/१८

प्रकरण पहिलें. पुराणमेकमेवासीत्तदा कल्पांतरेऽनघ । त्रिवर्गसाधनं पुण्यं शतकोटिप्रविस्तरम् ॥ ४ ॥ चतुर्लक्षमिदं प्रोक्तं व्यासेनाद्भुतकर्मणा । अष्टादशपुराणानि कृत्वो सत्यवतीसुतः ॥ भारताख्यानमखिलं चक्रे तदुपबृंहितम् ॥ २९ ॥ मत्स्यपुराण, अ० ५३. रेवामाहात्म्यांतही याचप्रमाणे सांगितलेले आहे. ( १-२३ - ३० ) : --- पुराणमेकमेवासीदस्मिन्कल्पांतरे नृप ! त्रिवर्गसाधनं पुण्यं शतकोटिप्रविस्तरम् || स्मृत्वा जगाद च मुनीन् प्रति देवश्चतुर्मुखः । प्रवृत्तिः सर्वशास्त्राणां पुराणस्याऽभवत्ततः ॥ कालेनाऽग्रहणं दृष्ट्वा पुराणस्य ततो नृप । व्यासरूपं विभुं कृत्वा संहरेत्स युगे युगे । चतुर्लक्षप्रमाणेन द्वापरे द्वापरे सदा । तदष्टादशधा कृत्वा भूर्लोकेऽस्मिन्प्रभाषते ॥ अद्यापि देवलोके तच्छतकोटिप्रविस्तरम् || तदर्थोऽत्र चतुर्लक्षसंक्षेपेण निवेशितः । पुराणानि दशाष्टौ च सांप्रतं तदिहोच्यते ॥ पद्मपुराणाच्या सृष्टिखंडांतही हेंच लिहिले आहे. १. C प्रवृत्तिः सर्वशास्त्राणां पुराणस्याऽभवत्तदा । कालेनाऽग्रहणं दृष्ट्वा पुराणस्य तदा विभुः ॥ व्यासरूपी तदा ब्रह्मा संग्रहार्थं युगे युगे । ज्ञात्वा ' असाही पाठ आहे.