पान:बाणभट्ट.pdf/२३३

( २०६ ) सद्गदित होऊन मुलीस चांगले स्थळ मिळून तिची जन्मपर्यंत काळजी नसावी. अर्से झटलें आहे ! राजानें आपला पुत्र राज्यवर्धन व हर्ष यांसहि हा मजकूर कळवून सत्कुलीन ग्रहवर्मा यास कन्या देण्याचा निश्चय केला हे सर्व लोकरीतीस अनुसरूनच आहे. " तथापि गृहगतैरनुगन्तव्या एव लोकवृत्तयः । प्रायेण च सत्स्व - प्यन्येषु वरगुणेष्वभिजनमेवानुरुन्ध्यन्ते धीमन्तः | धरणीधराणां च मूर्ध्नि स्थितो माहेश्वरः पादन्यास इव सकलभूवननमस्कृतो मौखरी वंशः । तत्रापि तिलक भूतस्यावन्तिवर्मणः सुनुरग्रजो ग्रहवर्मा नाम ग्रहपतिरिव गां गतः पितुरन्यूनो गुणैरेनां प्रार्थयते । यदि भवत्या अपि मतिरनुमन्यते ततस्तस्मै दातुमिच्छामि इत्युक्तवति भर्तरि दुहितृस्नेह- कात्रतरहृदया साश्रुलोचना महादेवी प्रत्युवाच - ' आर्यपुत्र संवर्धन. मात्रौपयोगिन्यो धात्रीनिर्विशेषा भवन्ति खलु मातरः कन्यकानाम् । दाने तु प्रमाणमासां पितरः | केवलं कृपाकृतविशेषः सुदूरेण तनयस्नेहा- दतिरिच्यते दुहितृस्नेहः । यथा न यावज्जीवमात्रयोरार्तिता प्रतिपद्यते तथार्यपुत्र एवं जानाति । इति ' तु राजा तु जातनिश्चयो दुहितृदानं प्रति समाहूय सुतावपि विदि- तार्थावकापत् ।” . जावयाविषयी सासण्याची आदरबुद्धि. जावयाविषयीं सासन्याच्या मनांत साहजिकच आदरबुद्धि कशी असतें याविषयीं बाणकवीनें मतापवर्धनाच्या आचरणांत दाखविलेला अनुभव पुढील उता प्रांत कळून येण्यासारखा आहे. 'राजातु तमुपद्वारमागतं चरणाभ्यामेव राजाचक्रानुगम्यमानः ससुतः प्रत्युज्जगाम अवतीर्ण च तं कृतनमस्कारं मन्मथमिव माधवः प्रसरितभुजो गाढमालिलिङ्ग । यथाक्रमं परिष्वक्तराज्यवर्धनहर्षच हस्ते गृही- त्वाभ्यन्तरं निन्ये । स्वनिर्विशेपासनदानादिनचैनमुपचारेणोपचचार |" मुलीच्या लमांत आईबापांची धांदल कशी उडते व त्यावेळी त्यांच्यांत कसा उत्साह असतो, हे आपल्या कवीनें थोडक्यांत राज्यश्रीची आई यशोवती व बाप प्रभाकरवर्धन यांच्या कृतींत दर्शविले आहे. व यांतील शब्दालंकाररचनाहि किती मजेदार घातली आहे ! “ देवी तु यशोवती विवाहोत्सवपर्याकुलहृदया हृदयेन भर्तरि,