गोष्टींचा कार्यकारणसंबंध स्पष्ट दाखवून मनुष्यास चांगल्या गोष्टीकडे प्रवर्तविण्याचा प्रयत्न हा " प्रारब्ध" शब्दांत आढळून येतो. प्रारब्ध म्हणजे प्रारंभिलेलें. आपणास जी सुखें किंवा दुःखें प्राप्त होतात, तीं कांहीं अगम्य शक्तीवर अवलंबून नसतात; उलटपक्षी ती आपणांवरच अवलंबून असतात, म्हणजे आपल्या स्वतांच्याच चांगल्या किंवा वाईट कृत्यांची ती फळे असतात हे मत लोकांच्या मनांत ठसल्याने सहजच ते चांगल्याकडे संमुख व वाईटापासून पराङ्मुख होतात. आपणांस जें सुख प्राप्त होते ते यदृच्छेनें प्राप्त न होतां आपणच पूर्वी केलेल्या पुण्यकर्माचे फळ असते, असा लोकांचा विश्वास बसला, म्हणजे ते स्वावलंबी होऊन चांगले करण्याकडे प्रवृत्त होतात. तसेच जे दु:ख आपल्या भोगास येते, तेही यादृच्छिक नसून आपल्याच वाईट कृत्यांचे फळ असे लोकांच्या मनांत ठसलें म्हणजे ते वाईटापासून सहजच पराङ्मुख होतात. शरीरास जे नानाविध व्याधि भोगावे लागतात तेही यादृच्छिक नसून आपल्या वाईट कृत्यांचे फळ असे लोकांच्या मनांत ठसले म्हणजे वाईटापासून ते सहजच पराङ्मुख होतात. शरीरास जे नानाविध व्याधि भोगावे लागतात ते आपल्याच गैर वर्तनामुळे किंवा दुष्ट अनादिकांचे सेवनापासून उप्तन्न होतात. तसेच भगवद्गीतेत.
युक्ताहारविहारस्य युक्तचेष्टस्य कर्मसु ।
युक्तस्वप्नावबोधस्य योगो भवति दुःखहा।
या श्लोकांत वर्णिलेल्या पद्धतीस अनुसरून ज्याचा आयुष्यक्रम आहे, तो निरोगी शरीर व प्रफुल्लित मन ह्यांच्या योगाने सदा सुखी असतो. शरीराची सरोगता किंवा निरोगता, सुखावस्था किंवा दुःखावस्था, ह्यांचा नियमितपणा किंवा अनियमितपणा ह्यांच्याशी निकट संबंध जेव्हांच्या तेव्हांच प्रत्ययास येतो, तेणें
