पान:रानडे इंग्रजी-मराठी शब्दकोश खंड पहिला (The Twentieth century English-Marathi Dictionary Volume 1).pdf/533

या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

________________

.. पडलेले नांव , जडलेले नांव 2. By one's self | By, Bye (bi) 22. विपयाचं उपांग , वादाचं उपांग 2, (हेतू एकट्यानच, जोडीला दसरा कोणी न घेतां, दुसरे कोणी बरोबर साधण्यासारखा) उपहेतु m. २ cricket खोकला जवळ नसतां. By-passage n. बाजूची वाट.f. By-past a. | चंडूचा डाव घेणं, टोला न लागतां लांब गेलेल्या चेंडचा गत, गलेला. By-path, By-way, By-road v. आड फायदा घेऊन केलेली धांव, खोटी धांव f. Bye-play n. वाट, आडमार्ग m, आडरम्ता m, चोरवाट.f, गृढमार्ग | गर्भनाटक. By the bye, see under By. m, गल्लीकुचीf. By-place n. एकांताची जागा . By- | Byre ( bir) [A. S. byre, a shed, a hut.-A. S. Jur', play गर्भनाटक, उपवृत्त. उपनाटक , अवान्तर वृत्त, | | a bower.] n. a. cotv-lhouse गाईचा गोठा m. नाटकांतील मुख्य वृत्त अथवा कृत्य चालले असतां रंग Byronic (bi-ron’ik) [From the name of Lord Byron. भूमीवरच अन्य स्थली घडणारं व मुख्य वृत्तान्ताला Cf. Miltonic.] a. वायरनी, बायरनच्या कवितेसंबंधी, अनुकूल असें अन्य वृत्त किंवा कृत्य. By-product 12. artzakiauti. B.s n. pl. (cf. Phillipics ) declaउपफल , मुख्य पदार्थाचे अंगभूत होणारा पदार्थ m, matory utterances or invectivc3 in the style of जाडउत्पन्न n; as, In manufacturing soap you Byron बायरनसारखे ओढलेले कोरडे, वायरनी फटके. should use its by-products to make candles. Byro'nically ariz. Byro'nism n. characteristics of by.speech अग्रस्ततभापण , चाल विपयाशी अप्रत्यक्ष Byron or his poetry, immitation of Byron बायरनी. सवधाच भापण, विपयांतरात्मक भापण 1. By-stander बायरनची लेखनपद्धति, बायरनी शैली. जवळचा उभा राहिलेला माणूस , तमासगीर 2020., माज पहाणारा. Idle by-standers आलेभाऊ कोल्हे Byzantine (bi-zan'tin) [From Byzantium.] a. arrit .inin. it. By the run एकदम, झटदिनी. By-stock, नशिअम किंवा कॉन्स्टन्टिनोपलसंबंधीं. B. 2. कान्स्टन्टिPy-store n. आडसांगा m. By-story १८. उपाख्यान . नोपलचा रहिवासी m. Byzan'tinism . ह्या रहिवाशांच्या Py-tale n. आडकथा/. By-thing n. कमी महत्वाची विशेष रीतिभाती fl. Byzantine architecture १४. J. By-time, By-season आडवेळf, भलती वेळf, गर वेळ , गैर मोसम. By-view n. स्वहितदृष्टि , बायझनशिअसमधील इमारतपद्धति. Byzantine-church स्वार्थदृष्टि f. By-village. By-town n. काणीपेठ .. ११. पूर्वेकडील किंवा ग्रीकचर्च n. Byzantine empire पूर्वेBy-word n. ह्मण न्याय m, दृष्टांतास्पद 1. Day by कडील ग्रीकसाम्राज्य 1. (इ. स.३९५ पासून १४५३ पर्यंत). पण दिवसेंदिवस. Let bygones be bygones झालेल्या Brrantine historians इ. स. १४५३ पर्यंतचे बायझनूपाटा विसरून जा. One by one एकेक, एका पाठी शिअममधील ग्रीक साम्राज्याचे इतिहासकार. मागून एक. C (6) इंग्रजी करच • ग्रजी वर्णमालिकेतील तिसरे अक्षर व दुसरें। न. ग्रीक गामा (ग) किंवा सेमेटिक गिमेल ह्या अक्षरामन अक्षराची उत्पत्ति ; ग्रीक कापा (क) हे अक्षर जुन्या भाषच्या प्रचारांतून बहुतेक गळल्यामुळे C कडूनच ग् "" क् असे उच्चार दाखविण्याची जुन्या लॅटिन भाषेची रीत ; Hशकापूर्वी सुमारें तिसऱ्या शतकांत ग् उच्चार दाखविण्या"ता निराळ्या G अक्षराची निर्मिति; नंतरचा रोमन C दारान क उच्चाराचा ग्रीक शब्द लिहिण्याचा जारीचा प्रघात ; चाराचीच C असलेल्या रोमनवर्ण लिपीचा सेल्टिक लोकांनी अगाकार ; प्राचीन अँग्लोसॅक्सन लोकांत सेल्टिक वर्णचा सुरवात ; e आणि ह्या स्वरांपी इटॅलिअन व फ्रेंच भाषांत च व 'Ts' (म् ) असे मिळालेले उच्चार ; उत्तर-फ्रेंच भातील पर आणि ह्यांनी व्यक्त करण्याची चाल व C अक्षराला 4 आणि 1s (स् ) असे दोन उच्चार; अशा फ्रेंच भाषेच्या लडांतील नॉर्मनविजयानंतर जन्या इंग्रजी शब्दांच्या या (स्पलिंगाची) चाळवाचाळव; जुन्या इंग्रजी शब्दा२० बद्दल फ्रेंच वळणावर वापरलेले qrt, qu; कांहीं च भाषेत रूढ झालेल्या लॅटिनशब्दांतील C बद्दल Ch "पा प्रघात; काही जुन्या इंग्रजी शब्दांत फ्रेंच च्या सहवा दल १, Qu, Cb असे लिहिण्याची रूढी; कांहीं फ्रेंच 1चा TS (स ) असा होणारा उच्चार व काही जुन्या इंग्रजी शब्दांत ८ (सू ) बद्दल प्रत्यक्ष TS ह्या अक्षरांचा भाषाशास्त्रजिज्ञासूस अत्यंत महत्वाचे आहेत. युरोपांतील निरनि या भाषा जेव्हां एका रोमन वर्णलिपीत आणिल्या, तेव्हां त्या पांतील निरनिराळ्या शब्दांचे ध्वनि व्यक्त करण्यास कोणको पाती रोमन अक्षरे वापरली व अशा रोमन लिपीत व्यक्त केलेले एका भाषेचे शब्द दुसन्या भात गेले तेव्हां ते त्या दुसऱ्या भाषेशी सरूप होतां होतां त्यांच्या वर्णरचनेत ( SPELLING ) काय फरक झाला असे दोन प्रश्न भाषाशास्त्रजिज्ञासूंस अत्यंत अगत्याचे आहेत. एकाच मुळापासून उत्पन्न होऊन, ग्रीक, लोटन, इंग्रजी, फ्रेंच, संस्कृत इत्यादि एककुलोत्पन्न भापांत निरनिराळ्या रूपांनी कायम झालेल्या शब्दांत एकांतील C च्या ऐवजी दसन्यांत G, II, IK, Q, S, SII ह्यांपैकी कोणते तरी अक्षर सांपडेल असे भाषाशास्त्रवेत्त्यांचे मत आहे ; जसें, L. ACUTUB, E. ACUTE, AGUE ; L. CENTUN, SK. शतम् (SHATAM); L. CORNU, E. HORN ; E. SEARCII, L. CIRCARE ; GR. CONDYLAS, SK. कान्ड (KANDA ); L. KANO, SK. कण् (QUANA). &, ० आणि ८ ह्यांपैकी कोणत्याही स्वरापूर्वी, किंवा बेरीज करून कोणत्याही व्यंजनापूर्वी, किंवा कोणत्याही शब्दाचे शेवटी जर हे अक्षर आले तर त्याचा उच्चार क् असा होतो; जसें, CAP, COT, CUP, CLASP, EPIC. e, आणि ह्या स्वरापूवा ८ चा उच्चार स् असा होतो; जसे, CENTURYA क उच्च वळणा वर्णरचनेची (स्पेलिग तील Cw बद्दल फ्रेंच ठिकाणी फ्रेंच भाषेत रूप लिहिण्याचा प्रघात; 'URY, CIS. शब्दांत C चा TS (स् ) असा