तुर्कस्थान व जपान यांचा अर्वाचीन इतिहास फार उद्बोधक आहे. जगामध्ये जेथे कोठे म्हणून वस्तिक्षम प्रांत असेल तेथे तो युरोपियांच्या अमलाखाली असलाच पाहिजे असा जणू काही नियमच ठरून गेला असावा असे वाटण्याजोगी परिस्थिती एकोणिसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात निर्माण झाली होती. ऑस्ट्रेलिया, अमेरिका, आफ्रिका हे विरळ व रानटी वस्तीचे देशच फक्त युरोपियांनी जिंकले असे नसून हिंदी, चिनी, आरबी हे जे एकाकाळी अत्यंत सुधारलेले लोक यांच्याही भूमी त्यांनी जिंकून घेतल्या आणि युरोपीय संस्कृतीला तोंड देण्यास जगावर एकही प्रांत समर्थ नाही हे निरपवाद सिद्ध करून टाकले.
युरोपच्या वर्चस्वाखाली नसलेले इराण, अफगाणिस्थान वगैरे आणखीही काही देश आहेत. पण त्यांना अजून मानाचे स्थान प्राप्त झालेले नाही; हे एक, आणि युरोपीय लोकांशी त्यांचा प्राणांतिक झगडा होण्याचा अजून कधी प्रसंगच आलेला नाही, हे दुसरेही कारण आहे. तुर्कस्थान व जपान यांची गोष्ट तशी नाही. या दोनही राष्ट्रांनी युरोपियांशी झगडून आपल्या तोफांचा धूर त्यांना पाजून आपले स्वातंत्र्य टिकविले आहे आणि जपानने तर आता युरोपियांनाच उलट शह देण्यास सुरुवात केली आहे; आणि वरच्या पदावर गेल्याबरोबर आम्ही श्रेष्ठ, आमचा वंश श्रेष्ठ, इत्यादि जी भाषा राष्ट्र बोलू लागतात तशी भाषा या दोनही राष्ट्रांनी सुरू केली आहे; आर्यवंश सर्व जगात श्रेष्ठ असे मध्यंतरी काही दिवस ठरले होते. गेली काही वर्षे नॉर्डिक वंशाला ऊर्जितावस्था आलेली आहे. आर्यवंश म्हणजे त्याचीच एक शाखा असे पंडित म्हणत आहेत. पण यूसफ झिया या तुर्की पंडिताने व्युत्पत्ती, जुने गाडून गेलेले अवशेष वगैरे अर्वाचीन साधनांच्या साह्यानेच आपल्या आर्यर व तुर्कर नावाच्या पुस्तकात आर्य व नॉर्डिक हे दोघेही तुर्कांचेच वंशज असून खरे कर्तृत्व तुर्की रक्तातच असते असे सांगितले आहे.
इतरांना जे साधले नाही ते तुर्कस्थान व जपान या दोनच राष्ट्रांना का साधले याचा अगदी थोडा जरी विचार केला तरी असे दिसेल की, या
