या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे
न्हाव्याने स्वतःची दाढी करावी का?
३५


अर्थात उरलेला रस्ता पुण्याचा ही माहिती पण. त्याला आपोआप मिळाली!

राजाने प्रधान कोणाला नेमले ? :

 (२) प्रधानाची नेमणूक - आपण त्या तीन पंडितांना नावे देऊ A, B आणि C. आणि A हा सर्वात हुशार असं समजू. त्याने केलेला युक्तिवाद असा :

 समजा माझ्या कपाळावर पांढरे गंध आहे. B ला माझे पांढरे गंध आणि C चे लाल गंध दिसते. तशा परिस्थितीत B ने राजाशी काय युक्तिवाद केला असता? तो म्हणाला असता C ने हात वर केला तो काय म्हणून? त्याला लाल गंध दिसलं म्हणून. पण A च्या कपाळावर तर पांढरे गंध आहे. त्या अर्थी c ला जे लाले गंध दिसलं. ते माझ्याच कपाळावरचे असणार. आणि B ने लगेच सागितलं असतं की माझं गंध लाल आहे. C ने पण हाच युक्तिवाद करून स्वतःबद्दल हाच निष्कर्ष काढला असता...... पण ज्या अर्थी B आणि C दोघेही गप्प आहेत त्या अर्थी माझ्या कपाळावरचं गंध पांढरे नसून लाल असलं पाहिजे !

 अर्थात हाच युक्तिवाद B आणि C पण करू शकले असते पण ते A इतके हुशार नव्हते.

हुशार पालक :

(३) व्रात्य विद्याथ्र्यांचे हुशार पालक - प्रथम आपण अशी कल्पना करू की त्या शाळेत दहाऐवजी फक्त एकच व्रात्य विद्यार्थी होता. त्याच्या पालकाने असा युक्तिवाद केला असता :

 "माझ्या माहितीप्रमाणे शाळेत व्रात्य विद्यार्थी नाहीत. पण मला माझ्या मुलाबद्दल नक्की माहीत नव्हतं. ज्या अर्थी हेडमास्तरं म्हणतात की शाळेत व्रात्य विद्यार्थी आहेत त्या अर्थी माझाच मुलगा व्रात्य असणार.'

 आणि पहिल्याच दिवशी त्या व्रात्य विद्यार्थ्याला शिक्षा झाली असती.