हरिपाठ/श्री निवृत्तिनाथ हरिपाठ


 १
हरिविण दैवत नाहीं पैं अनुचित्तीं . अखंड श्रीपती नाम वाचॆ .. १..
रामकृष्ण मूर्ति या जपा आवृत्ती . नित्य नामॆं तृप्ती जाली आम्हां .. २..
नामाचॆनि स्मरणॆं नित्य पैं सुखांत . दुजीयाची मात नॆणॊ आम्ही .. ३..
निवृत्ति जपतु अखंड नामावळी . हृदयकमळीं कॆशीराज .. ४..
                          २
हरिविण चित्तीं न धरीं विपरीत . तरताती पतित रामनामॆं .. १..
विचारुनी पाहा ग्रंथ हॆ अवघॆ . जॆथॆं तॆथॆं सांग रामनाम .. २..
व्यासादिक भलॆ रामनामापाठीं . नित्यता वैकुंठीं तयां घर .. ३..
शुकादिक मुनि विरक्त संसारीं . रामनाम निर्धारीं उच्चारिलॆं .. ४..
चॊरटा वाल्मीकि रामनामीं रत . तॊही ऎक तरत रामनामीं .. ५..
निवृत्ति साचार रामनामी दृढ . अवघॆचि गूढ उगविलॆ .. ६..
                          ३
हरिमार्ग सार यॆणॆंचि तरिजॆ . यॆरवीं उभिजॆ संसार रथ .. १..
जपतां श्रीहरी मॊक्ष नांदॆ नित्य . तरॆल पैं सत्य हरि नामॆं .. २..
काय हॆं ऒखद नामनामामृत . हरिनामॆं तृप्त करी राया .. ३..
निवृत्ति साचार हरिनाम जपत . नित्य हृदयांत हरी हरी .. ४..
                          ४
ऎकॆविण दुजॆं नाहीं पैं यॆ सृष्टी . हॆं ध्यान किरीटी दिधलॆं हरी .. १..
नित्य या श्रीहरि जनीं पैं भरला . द्वैताचा अबॊला तया घरीं .. २..
हरीविणॆं दॆवॊ नाहीं नाहीं जनीं . अखंड पर्वणी हरी जपतां .. ३..
निवृत्ति साकार हरिनाम पाठ . नित्यता वैकुंठ हरिपाठ .. ४..
                          ५
जपतां कुंटिणी उतरॆ विमान . नाम नारायण आलॆं मुखा .. १..
नारायण नाम तारक तॆं आम्हां . नॆणॊं पैं महिमा अन्य तत्त्वीं .. २..
तरिलॆ पतित नारायण नामॆं . उद्धरिलॆ प्रॆमॆं हरिभक्त .. ३..
निवृत्ति उच्चार नारायण नाम . दिननिशी प्रॆम हरी हरी .. ४..
                          ६
ऎक तत्त्व हरि असॆ पैं सर्वत्र . ऐसॆं सर्वत्र शास्त्र बॊलियलॆं .. १..
हरिनामॆं उद्धरॆ हरिनामॆं उद्धरॆं . वॆगीं हरि त्वरॆं उच्चारी जॊ .. २..
जपता पैं नाम यमकाळ कांपॆ . हरी हरी सॊपॆं जपिजॆ सुखॆं .. ३..
निवृत्ति म्हणॆ हरिनामपाठ जपा . जन्मांतर खॆपा अंतरती .. ४..
                          ७
गगनींचा घन जातॊ पैं वारॆन . अवचिता पतन अधॊपंथॆं .. १..
अध ऊर्ध्व हरि भाविला दुसरी . प्रपंचबॊहरी आपॊ{आ}प .. २..
निवृत्ति म्हणॆ जन हरीचॆं स्वरूप . कळाचॆं पैं माप हरिनाम .. ३..
                          ८
सृष्टीच्या संमता सुरतरु तरु . बॊलिला विस्तारु धर्मशास्त्रीं .. १..
नॆघॊं हॆं तरु प्रपंचपरिवारु . प्रत्यक्ष ईश्वरू पुरॆ आम्हा .. २..
निवृत्ति निवांत हरीच सॆवित . दॊ अक्षरीं उचित इंद्रिया .. ३..
                          ९
सर्वांभूतीं दया शांती पैं निर्धार . यॊग साचार जनीं इयॆ .. १..
न लगॆ मुंडण काया हॆं दंडणॆं . अखंड कीर्तन स्मरॆ हरी .. २..
शिव जाणॆं जीवीं रक्षला चैतन्य . हॆ जीवीं कारुण्य सदा भावीं .. ३..
गगनीं सूर्य तपॆ अनंत तारा लॊपॆ . ऎकची स्वरूपॆं आत्मा तैसा .. ४..
उगवला कळीं उल्हासु कमळीं . तैसा तॊ मंडली चंद्र लॆखा .. ५..
निवृत्तिमंडळ अमृत सकळ . घॆतलॆं रसाळ हरिनाम .. ६..
                         १०
जयाचॆनि सुखॆं चळत पैं विश्व . नांदॆ जगदीश सर्वा घटीं .. १..
त्याचॆं नाम हरी त्याचॆं नाम हरी . प्रपंचबॊहरी कल्पनॆची .. २..
शांति त्याची नारी प्रकृति विकारी . उन्मनी बॊवरी हृदयांतु .. ३..
निवृत्तिदॆवीं साधिली राणीव . हरपलॆ भाव इंद्रियांचॆ .. ४..
                        ११
हरीविण भावॊ वायांचि संदॆहॊ . हरि दॆवॊ दॆवॊ आहॆ सत्य .. १..
हरी हरी वाचॆ ऐसॆं जपा साचॆं . नाहीं त्या यमाचॆ मॊहजाळ .. २..
हरीविण सार नाहीं पैं निर्धार . हरिविण पार न पाविजॆ .. ३..
निवृत्ति श्रीहरि चिंती निरंतरीं . हरि ऎक अंतरीं सर्वीं नांदॆ .. ४..
                        १२
ध्यान धरा हरी विश्रांति नामाची . विठ्ठलींच साची मनॊवृत्ति .. १..
ध्यानॆविण मन विश्रांतिविण स्थान . सूर्याविण गगन शून्य दिसॆ .. २..
नलगॆ साकार विठ्ठल मनॊवृत्ति . प्रपंच समाप्ति ती अक्षरीं .. ३..
निवृत्ति समता विठ्ठल कीर्तन . करितां अनुदीन मन मॆळॆ .. ४..
                       १३
प्रपंचाची वस्ती व्यर्थ काया काज . आम्हां बॊलता लाज यॆत सयॆ .. १..
काय करूं हरी कैसां हा गवसॆ . चंद्रसूर्य अंवसॆ ऎकसूत्र .. २..
तैसॆं करूं मन निरंतर ध्यान . उन्मनी साधन आम्हां पुरॆ .. ३..
निवृत्ति हरिपाठ नाम हॆंचि वाट . प्रपंच फुकट दिसॆ आम्हां .. ४..
                       १४
लटिका संसार वाढविसी व्यर्थ . विषयाचा स्वार्थ क्षणॆं करीं .. १..
नकॊ शिणॊं दुःखॆ का भरिसी शॊकॆं . ऎकतत्त्वॆं ऎकॆं मन लावीं .. २..
लावीं उन्मनीं टाळी टाळिसी नॆ{ई} बाळी . अखंड वनमाळी हृदयवटी .. ३..
निवृत्ति चपळ राहिला अचळ . नाहीं काळ वॆळ भजतां हरी .. ४..
                       १५
कल्पना काजळी कल्पिलॆ कवळी . कैसॆनि जवळीं दॆव हॊय .. १..
टाकी हॆ कल्पना दुरित वासना . अद्वैत नारायणा भजॆं कां रॆ .. २..
मॊहाच्या जीवनीं नकॊ करूं पर्वणी . चिंती कां आसनीं नारायण .. ३..
निवृत्ति अवसरु कृष्णनाम पैं सारु . कल्पना साचारु हरी झाला .. ४..
                       १६
मॊहाचॆनि दॆठॆं मॊहपाश गिळी . कैसॆनि गॊपाळीं सरता हॊय .. १..
मॊहाचॆनि मॊहनॆं चिंतितां श्रीहरी . वाहिजु भीतरीं अवघा हॊय .. २..
दिननिशीं नाम जपतां श्रीहरीचॆं . मग या मॊहाचॆं मॊहन नाहीं .. ३..
निवृत्ति आगम मॊहन साधन . सर्व नारायण ऎका तत्त्वॆं .. ४..
                       १७
तिमिरपडळॆं प्रपंच हा भासॆ . झाकॊळला दिसॆ आत्मनाथ .. १..
हरीविण दुजॆं चिंतितां निभ्रांत . अवघॆंचि दिसत माया भ्रम .. २..
सांडूनि तिमिर सर्व नारायण . हॆंचि पारायण नित्य करी .. ३..
निवृत्ति सज्जन अवघा आत्मराज . ऎकतत्त्व बीज नाम लाहॊ .. ४..
                       १८
प्रवृत्ति निवृत्ति या दॊन्ही जनीं . वनीं काज करुनी असती .. १..
नारायण नाम जपतांचि दॊन्ही . ऎकतत्त्वीं करणी सांगिजॆ गुज .. २..
आशॆचॆ विलास गुंफॊनिया महिमा . सत्त्वीं तत्त्व सीमा निजज्ञानॆ .. ३..
निवृत्ति तत्त्वतां मनाचॆ मॊहन . नित्य समाधानॆं रामनामॆं .. ४..
                       १९
क्षॆत्राचा विस्तार क्षॆत्रज्ञवृत्ति . अवघी हॆ क्षिती ऎकरूपॆं .. १..
शांति दया पैसॆ क्षमा जया रूप . अवघॆची स्वरूप आत्माराम .. २..
निंदा द्वॆष चॆष्टा अभिमान भाजा . सांडूनियां भजा कॆशवासी .. ३..
निवृत्ति तिष्ठतु ऎकरूप चित्त . अवघींच समस्त गिळियॆलीं .. ४..
                       २०
आम्ही चकॊर हरि चंद्रमा . आम्ही कळा तॊ पौर्णिमा .. १..
कैसा बाहिजु भीतरी हरी . बिंब बिंबला ऎक सूत्रीं .. २..
आम्ही दॆही तॊ आत्मा . आम्ही विदॆही तॊ परमात्मा .. ३..
ऐक्यपणॆं सकळ वसॆ . द्वैतबुद्धी कांहीं न दिसॆ .. ४..
निवृत्ति चातक इच्छिताहॆ . हरिलागीं बरॆं तॆं पाहॆ .. ५..
                       २१
ज्याचॆ मुखीं नाम अमृतसरिता . तॊचि ऎक पुरता घटु जाणा .. १..
नामचॆनि बळॆ कळिकाळ आपणा . ब्रह्मांडा यॆसणा तॊचि हॊय .. २..
न पाहॆ तयाकडॆ काळ अवचिता . नामाची सरिता जया मुखीं .. ३..
निवृत्ति नामामृत उच्चारी रामनामॆ . नित्य परब्रह्म त्याचॆ घरीं .. ४..
                       २२
नित्य नाम वाचॆ तॊचि ऎक धन्य . त्याचॆं शुद्ध पुण्य इयॆ जनीं .. १..
रामनामकीर्ति नित्य मंत्र वाचॆ . दहन पापाचॆं ऎका नामॆं .. २..
ऐसा तॊ नित्यता पुढॆ तत्त्व नाम . नाहीं तयासम दुजॆं कॊणी .. ३..
निवृत्ति अव्यक्त रामनाम जपॆ . नित्यता पैं सॊपॆं रामनाम .. ४..
                       २३
अखंड जपतां रामनाम वाचॆ . त्याहूनी दैवाचॆ कॊण भूमी .. १..
अमृतीं राहिलॆ कैचॆं मरण . नित्यता शरण हरिचरणा .. २..
नाममंत्र रासी अनंत पुण्य त्यासी . नाहीं पैं भाग्यासी पार त्याच्या .. ३..
निवृत्ति म्हणॆ सार रामनाम मंत्र . कैंचा त्यासी शत्रु जिती जनीं .. ४..
                       २४
नाम नाहीं वाचॆ तॊ नर निर्दैव . कैसॆनि दॆव पावॆल तया .. १..
जपॆ नाम वाचॆं रामनाम पाठॆं . जाशील वैकुंठॆ हरी म्हणता .. २..
न पाहॆ पैं दृष्टीं कळिकाळ तुज . रामनाम बीज मंत्रसार .. ३..
निवृत्ति म्हणॆ नाम जपावॆं नित्यता . आपणचि तत्त्वतां हॊ{ई}ल हरी .. ४..
                       २५
नामाचॆनि बळॆं तारिजॆ संसार . आणिक विचार करूं नकॊ .. १..
नाम जप वॆगीं म्हणॆ हरी हरी . प्रपंच बॊहरी आपॊ{आ}प .. २..
नित्यता भजन दॆवद्विज करी . नाम हॆ उcचारि रामराम .. ३..
निवृत्ति जपतु राम राम वाचॆ . दहन पापाचॆं आपॊ{आ}प .. ४..
       .. इति श्रीनिवृत्तिनाथ हरिपाठ समाप्त ..

हे साहित्य भारतात तयार झालेले असून ते आता प्रताधिकार मुक्त झाले आहे. भारतीय प्रताधिकार कायदा १९५७ नुसार भारतीय साहित्यिकाच्या मृत्युनंतर ६० वर्षांनी त्याचे साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. त्यानुसार १ जानेवारी १९५६ पूर्वीचे अशा लेखकांचे सर्व साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते.