पुंडरीकप्रार्थना
पुंडरीका ! तुज - असा साधु तूंचि महामहा, म्हणसी जड जीवांतें ‘ मोक्षरूपा पहा महा. ’ ॥१॥
यश केलें तप तुवाम अगा ! धवळ साधुन;
या तसें म्हणती बा ! त्या अगाधबळ साधु न. ॥२॥
देव द्याया मुक्ति केला त्वां उभा, शयनावरी
न निजे, न बसे, हात हा शुभाशय नावरी. ॥३॥
जड मोक्षपदा न्याया वदान्या या रमावरा वरा मागोनि, म्हणसी, ‘ न प्रभो ! हात आंवरा ’. ॥४॥
पुंडरीका ! भुलविला त्पस्तेजें तुवां हरी.
करी जड जना मुक्त, प्रणामेंचि अघें हरी. ॥५॥
बा पुंडरीका ! जी पूर्वीं होती फ़ार महाग, ती
तुवां कलियुगीं केली बहु स्वस्त महागति. ॥६॥
कल्पद्रुमादि जे होते यशें लोकांत साजले,
पुंदरीका ! त्वदौदार्यें ते चित्तीं सर्व लाजले. ॥७॥
बा ! दयावंत जे, त्यांहीं तुजला हात जोडिले.
तुज्या भिडेनें प्रभुनें जडांचे पाश तोडिले. ॥८॥
भाग्यवंत नसेस कोणी पुंडरीका ! जगीं दुजा.
हिमाद्रि मेरुहि ज्ञात्या ! दिसे तुजपुढें खुजा. ॥९॥
प्रभु तूं, कीं त्वदाज्ञेंत विश्वाचा मायबाप हा.
पुंडरीका ! हें मदुक्त लटिकें काय ? बा ! पहा. ॥१०॥
निवारिती काय मायबाप ताप तुज्या - असे ?
करिती स्नेह, परि बा ! बाळकाची रुजा असे. ॥११॥
पुंडरीका ! मुक्तिसत्र ख्यात निर्विघ्न घातलें.
विश्वेश्वरयशाहूनि बहु त्वद्यश मातलें. ॥१२॥
पुंडरीका ! भेटला तो केला पाशविमोचनें.
मुक्तिचा नवरा जीव नवराजीवलोचनें. ॥१३॥
वरवा वर वाचेला आला, बा ! हा तुला कसा
सुचला ? रुचला देवा ? मानहाव सुधारस. ॥१४॥
पुंडरीका ! क्षमा केली त्वां वैकुंठधिका सदा.
पुंडरीकाक्ष माकेलिस्थाना त्या नाठवी कदा. ॥१५॥
करी सुवर्ण मणि जो होउनि स्वगुणा वश,
बा ! म्हणावें तया लोहें ‘ दयालो ! हें तुजें यश. ’ ॥१६॥
तैसे त्वां मुक्त जे केले, वंदावासि तिहीं रसें.
घडेल प्रत्युपकृत प्राणही अर्पितां कसें ? ॥१७॥
भला रंजविला स्वामी. भला मागितला वर.
भला जडजनोद्धारा लाविला त्वां दयाकर. ॥१८॥
पुंडरीका ! महाबुद्धे ! जोडिला त्वां महावर.
देत्यां घेत्यां थोरथोरां म्हणतो ‘ हाय ’ हा वर. ॥१९॥
योग्य हें कल्पपर्यंत महायश तगावया.
लागावें यासि जोडूनि सहाय शत गावया. ॥२०॥
गाति प्रेमें या यशातें विठ्ठलाचे उपासिते;
म्हणती कामधेनूच्या फ़िकें दुग्धातुपासि ते. ॥२१॥
सर्वां रसांत यश हें पुंडरीका ! तुझें निकें.
‘ टिकें यांत, ’ म्हणे सुज्ञ, ‘ स्वांता ! पीयूष तें फ़िकें. ॥२२॥
म्हणती साधु पाप्यांतें, ‘ प्या यशेंचि, निवाल, या;
आधीं सन्महिम्या सेवा, मग विष्णुशिवालया. ’ ॥२३॥
जसें हरिहरांचें हें यश, नाम तुजें जगीं.
लज्जा उत्पन्न करितें त्या देवांच्या महानगीं. ॥२४॥
तुजा तात महासाधु, तुजी माता महासती;
करिती जाहली धन्य तुज्या मातामहास ती. ॥२५॥
पितृभक्ति असी केली न गुहें, न गजाननें;
त्वां घेतलें ‘ धन्य ’ असें म्हणोनि नगजाननें. ॥२६॥
पितृभक्ति न रामत्वीं, न कृष्णत्वींहि साधली.
लाधली पुंडरीका ! ती तुज, सिद्धि न बाधलीं. ॥२७॥
भगवत्प्रियभक्तां श्रेष्ठ नारद, यापरी.
तूं बा ! तुजवरि स्पष्ट दिसे फ़ार दया परी. ॥२८॥
म्हणे जना भव, ‘ सुखें तर; वारकरी तसे, ’
जे शत्रु तछिरीं उग्रतर वार करीतसे. ॥२९॥
येती क्षेत्रीं तुज्या तीर्थें देव संतत सेवना;
गुण देसी जना बा ! न दे वसंत तसे वना. ॥३०॥
पुंडरीका ! तव पुरी संतांची होय हे खनि.
लेखनीं अक्षमा त्यांच्या भारतीचीहि लेखनी. ॥३१॥
पुंडरीका ! द्रवे तोही, मातेच्या बाळ जो कडे
म्हणे तुकोबा, ‘ त्वत्क्षेत्रीं खळा पाझर रोकडे. ’ ॥३२॥
तत्काळ निष्पंक करी हरिनामनदी नता.
त्वत्क्षेत्रीं संसृति जसी हरिना मन दीनता. ॥३३॥
चिंतेतें जीव, होवूनि क्षेत्रीं अनघ, टाकिती.
त्वत्पुरी वांचवि जना; मोरा घनघटा किती ? ॥३४॥
त्वत्क्षेत्रांत न कोणीही असानंद नर क्षण.
हा जसा पावला, घोषीं असा नंद न रक्षण. ॥३५॥
येती जातीहि जी यात्रा, ‘ नमो ’ कळि करी तितें.
हा आटोपी, आपुल्या दे न मोकळिक रीतीतें. ॥३६॥
हिता खळाहि तुमची सुलीला न गमोहि ती.
धीला सद्गुण हे, जैसे मुलीला नग मोहिती. ॥३७॥
हे साहित्य भारतात तयार झालेले असून ते आता प्रताधिकार मुक्त झाले आहे. भारतीय प्रताधिकार कायदा १९५७ नुसार भारतीय साहित्यिकाच्या मृत्युनंतर ६० वर्षांनी त्याचे साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. त्यानुसार १ जानेवारी १९५६ पूर्वीचे अशा लेखकांचे सर्व साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. |