सप्तशती गुरूचरित्र/अध्याय पन्नासावा

ज्या देति श्रीपाद वर । तो रजक जन्मांतर । करी हो म्लेंच्छ राजा शूर । धर्मावर मन ज्याचें ॥१॥

त्याचे पुरोहित म्हणती । हिंदु पाषाण पूजिती । भू गो जला देव म्हणती । ती दुर्मति न वंदावे ॥२॥

राजा रुसोनि बोलत । सत्य असे त्याचें मत । जे द्वेषिती तयांप्रत । मी प्राणान्त दंड करीन ॥३॥

द्या द्वेषोक्ति सोडुन । असे तयां कथी ज्ञान । मांडीवर फोड होवून । तो पीडून राहें दैवें ॥४॥

त्या उत्तम लेप करिती । परी त्याची नोहे शांति । राज पुसे द्विजाप्रति । तो एकांतीं सांगूं म्हणे ॥५॥

राजा मंत्र्यादिका त्यजून । एकलाची करी गमन । पापनाशतीर्थी येऊन । पुसे वंदून तया विप्रा ॥६॥

आश्वासन देवी द्विज । म्हणे सत्पुरुषासी मज । भवरोग हो निर्बीज । भय तुज कायसें ह्याचें ॥७॥

एक सर्वकर्महीन । उज्जनींत होता जाण । द्विज वेश्येसीं रमून । तद्‌गृहीं ये ऋषभयोगी ॥८॥

तत्पूर्व पुण्य उदेलें । म्हणोनि मुनि भेटले । दोघांनीं त्यां पूजिलें । सेवियलें अहोरात्र ॥९॥

त्या सेविल्या पुण्यानें । राजकुळीं जन्म घेणें । घडलें तयापरी भोगणें । आलें उणें जें स्वकर्म ॥१०॥

जो सद्भक्त हो सकाम । त्या ये श्रीमत्कुळीं जन्म । मुक्ती घेयी जो निष्काम । सत्समागम व्यर्थ नोहे ॥११॥

द्विजा जन्म दशार्णदेशीं । वज्रबाहुराजवंशीं । ज्येष्ठराणीच्या ये कुशीं । तें सवतीसी न रुचलें ॥१२॥

यत्‍नें तिणें गर्भिणीतें । सर्पगरळ दिलें होतें । भेदलें परी न प्राणातें । हरि, तीतें देव राखी ॥१३॥

तिचें मांस रक्त बिघडे । तिला बहु कष्ट घडे । पुत्रा प्रसवली पुढें । ब्रण पीडे उभयता ॥१४॥

झाले सर्वोपाय अपाय । तयां आरोग्य न होय । एके दिनीं तयां राय । विजनारण्यदेशीं टाकी ॥१५॥

ती पूर्व कर्म स्मरुन । बाळा कडेवर घेऊन । वनीं करी आक्रंदन । तो गोधन पुढे देखे ॥१६॥

राजभामिनी गोपतीतें । पुसोनी ये नगरातें । वणिक्यपती राखी तीतें । व्रणकष्टें पुत्र मेला ॥१७॥

तों दैवे ऋषभयोगी । ती रडतां आला वेगीं । तिला म्हणे राहें उगी । शोक त्यागीं विवेकानें ॥१८॥

सांगोन सदुपदेश । स्मरे पूर्वोपकारास । जीववी तो त्या सुतास । त्या दोघांस दे आरोग्य ॥१९॥

असा भाग्यें सत्पुरुष । भेटे, तरी जायी दोष । राजा पुसे सत्पुरुष । असे दोषहर कोठें ॥२०॥

भूसुर म्हणे भूपाप्रती । भीमातीरीं असे यती । नामे नृसिंहसरस्वती । तयाप्रति जा भेटाया ॥२१॥

राजा तथास्तु म्हणून । तया विप्रा सत्कारुन । चतुरंग दळ घेऊन । भाव धरुन पातला ॥२२॥

तो पाइक दूरी करुन । पायीं चालत येऊन । संगमी देवा पाहून । करी नमन एकभावें ॥२३॥

म्हणति श्रीगुरु रजका । कोठे वससी येसी न कां । भेटावया रे भाविका । ते ऐकुनी तो हो ज्ञानी ॥२४॥

निजगुज प्राग्जन्मीचें । आठवी रुप श्रीपादाचे । त्यावळखूनी मृदु वाचें । करी त्याचे तो स्तवन ॥२५॥

कां बाह्य विषयाब्धींत । लोटिसी तूं कृपावंत । आतां धरीं माझा हात । वरी त्वरीत काढी मज ॥२६॥

तूं हात माझा धरितां । मी येई हो वरता । मांडीवरी फोड होतां । त्या निमित्तानें ही भेट ॥२७॥

माझा मंगळ हो भाव । गुरु म्हणे फोडा दाखिव । येरु मांडी पाहे तंव । स्फोटकाभाव झालाचि ॥२८॥

म्हणे शाबास हे भेट । माझा गमविला स्फोट । म्हणे नेणें मी हे कूट । द्यावी भेट हा तव हेतू ॥२९॥

मी शास्त्रबाह्य जरी । गोहत्यादिक न करीं । म्हणे माझी पहा पुरी । नमस्कारी वारंवार ॥३०॥

तो अमित सेना दावी । तयां पालखींत बैसवी । स्वयें पायीं चाले पदवीं । गुरु बैसवी यानी तया ॥३१॥

पुढें दर्शन घे म्हणून । पापनाशतीर्थी येवून । राहे गुरु त्या प्रार्थून । नागनाथ घरीं नेयी ॥३२॥

गुरु मुख्य शिष्यांसहित । जेवूनियां तीर्थी येत । तो राजा त्या नगरांत । ने वाचत गाजत गात ॥३३॥

विविक्त दृष्टी भगवान । जाती पुरीं भक्ताधीन । दावी सर्वा भेटवोन । प्रीती करुन निजैश्वर्या ॥३४॥

ती गम्मत न बोलवें । महोत्सव केला रावें । आतां पाददास्य द्यावें । म्हणूनी भावें प्रार्थी भूप ॥३५॥

तनया राज्य देऊन । तूं श्रीशैलावर येऊन । घेयी माझें दर्शन । राव ज्ञान असो म्हणे ॥३६॥

पदीं नम्र झाला राव । आश्वासन गुरुराव । गाणगापुरीं पुनः ठाव । घेयी देव भक्ताधीन ॥३७॥

तें अघहारि दर्शन । होतां जनही हर्षून । सर्व करिती नीरांजन । गुरु स्तवनपूर्वक तें ॥३८॥

इति श्री०प०प०वा०स०धि० सारे यवनोद्धरणं नाम पंचाशत्तमो०

हे साहित्य भारतात तयार झालेले असून ते आता प्रताधिकार मुक्त झाले आहे. भारतीय प्रताधिकार कायदा १९५७ नुसार भारतीय साहित्यिकाच्या मृत्युनंतर ६० वर्षांनी त्याचे साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. त्यानुसार १ जानेवारी १९५६ पूर्वीचे अशा लेखकांचे सर्व साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते.

[[‎]]