किती रमणीय देखावा हा ! (नाट्यछटा)

<poem> .... देवि ! तुझी बाग किती सुंदर आहे ही ! राघू - मैना, कोकिळा - बदकें - कबुतरें - सगळीं निजलीं आहेत ! दिवसां बदकांमध्ये मिसळून त्यांच्याबरोबरच आनंदानें उडया मारणारें तें लहानसें सरोवर - अहाहा ! - कांहीं कमळांची काव्यें आतांच पुरीं झालीं आहेत, व कांहीं दिवसभर हदयांत सांठविलेल्या सूर्यतेजानें अगदीं रसरसून जाऊन आपली काव्यें लिहिण्यामध्यें काय पण गढून गेलीं आहेत ! - पाहिलेंस ना ? तेंच सरोवर चंद्रबिंबाशीं आतां कसे तन्मय होऊन गेलें आहे ! खरेंच, किती तरी तुझें ऐश्वर्य हें ! अहाहा ! मुग्धावस्थेंतून नुकतीच बाहेर पडून, आपल्या प्रियकराच्या गालावर गाल ठेवून, ती कलिका आपल्या पतीकरितां - त्या गुलाबाकरितां - आपलें प्रेमळ हदय हळूहळू उमलायला लागली हें पाहून त्या गुलाबाच्या नेत्रांतून - बध - कसे - दोनच - दोनच प्रेमाश्रु बाहेर पडले आहेत ते ! तसेंच इकडे पाहिलेंस ना ? या जोडर्‍याच्याखालींच किती तरी मोगर्‍याचीं फुलें उमललीं आहेत ! झालेंच तर, त्या प्रेमळ पतिपत्नीला चंद्रकिरणांचा फारसा ताप लागूं नये, म्हणून वर दोन गुलछबूची फुलेंही उगवलीं आहेत ! वा ! तुझ्या या बागेमध्यें किती तरी चित्रविचित्र आणि सुंदर फुलझाडें आहेत हीं ! कांहीं सुवासिक आहेत, कांहीं सुंदर आहेत, आणि कांहीं तर दोनही गुणांनी नटलेली आहेत ! पण सगळी फुलझाडें परस्परांना व शेजारच्या लतावृक्षांना कशा प्रेमाच्या गुजगोष्टी सांगत आहेत ! भगवति, तुझ्या या वनसृष्टीचा प्रेमळ आत्मा, आकाशांत प्रकाशणार्‍या या स्वर्गीय आत्म्याशीं एकरुप होऊन गेल्यामुळें - अहाहा ! काय चोहोंकडे प्रेमाचा उज्ज्वल - शांत ! असा. हा प्रकाश पडला आहे ! - अरे ! पण हें काय ? - हें काय ? किती उंच प्रचंड असा हा प्रेतांचा पर्वत तरी ! अबब ! किती माणसें या पर्वतावर चढावयाला लागलीं आहेत हीं ! - काय ? ' तूं चढूं नकोस ! मी चढणार ! ' हा ! काय भयंकर कत्तल चालली आहे ही ! कडकडणार्‍या रक्तामध्यें - ते पहा - किती तरी आत्मे तडातड उडत आहेत ! नका ओरडूं ! अरे असे रडूं नका ! - अरे बापरे ! - रक्ताचा काय महासागर उसळला आहे हा ! - अरे ! अंधार पडायला लागला वाटतें ? छे ! अगदीं पाहवत नाहीं कीं ! तापलेल्या लाल गोळ्याप्रमाणे हा सूर्यच दिसत आहे का ? - कोण ? कोण आहेस तूं ? - हावरेपणा ? - किती लांबलचक मुंडक्यांची माळ तरी ही ! - अरे नको ! माझ्या नरडयावर पाय देऊं नकोस ! मेलों ! मेलों !! - हुश ! काय भयंकर स्वप्न तरी ? - अरे ! चांगलेंच फटफटलें आहे कीं !....

हे साहित्य भारतात तयार झालेले असून ते आता प्रताधिकार मुक्त झाले आहे. भारतीय प्रताधिकार कायदा १९५७ नुसार भारतीय साहित्यिकाच्या मृत्युनंतर ६० वर्षांनी त्याचे साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते. त्यानुसार १ जानेवारी १९५६ पूर्वीचे अशा लेखकांचे सर्व साहित्य प्रताधिकारमुक्त होते.

बहूतेक या पानावरील मजकूर प्रताधिकारीत आहे, त्यामुळे हे पान हटवण्यात येईल. या पानातील मजकूराच्या प्रताधिकार स्थितीची तपासणी करून त्यानंतर तो ठेवायचा की काढून टाकायचे हे ठरवले जाईल. आपण कोणत्याही पानाच्या चर्चा पानावर त्या त्या मजकूराच्या प्रताधिकार स्थितीबद्दल चर्चा सुरु करु शकता. ती करित असताना आपण इतर सक्रिय सदस्यांना त्यात सामील करून घ्या. स्थानिक किंवा वैश्विक प्रचालक फक्त समुदायाने घेतलेल्या निर्णयाची तांत्रिक अंमलबावणी करतील. हा विकिस्त्रोत प्रकल्प आहे त्यामुळे या प्रकल्पावर फक्त आणि फक्त स्त्रोत असलेलाच मजकूर जो पूर्व प्रकाशित पुस्तकांमधून घेतलेला आहे, आणि पुरावा म्हणून त्या पूर्व प्रकाशित पुस्तकाची प्रत कॉमन्सवर अपलोड करण्यात आलेली आहे. या व्यतिरीक्त इतर सर्व मजकूर पुराव्या अभावी आणि प्रताधिकाराचा भंग होत असल्याच्या कारणाने काढून टाकण्यात येईल.